14 Ιανουαρίου, 2016

Μπορεί η γραφειοκρατία των ελληνικών δεδομένων να έχει καταστήσει την ενεργειακή επιθεώρηση κτιρίων τελευταίο τροχό της αμάξης, η κατανόηση της σημασίας της όμως μπορεί να αποφέρει σημαντικά οφέλη σε εθνικό, οικονομικό αλλά και κοινωνικό επίπεδο.

H διαδικασία έκδοσης Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) κατά τη διάρκεια μιας εμπορικής πράξης στον χώρο των ακινήτων, εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων αποτελεί νομική υποχρέωση των εμπλεκομένων, σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία που έχει συμμορφωθεί στις Ευρωπαϊκές Οδηγίες Εξοικονόμησης Ενέργειας για τον κτιριακό τομέα. Η ελληνική Πολιτεία, το ΥΠΕΚΑ και οι εμπλεκόμενοι φορείς του Δημοσίου διαχειρίστηκαν τη σχετική διαδικασία με τέτοιο τρόπο, ώστε να επέλθει πλήρης απαξίωση του ΠΕΑ στα μάτια των μηχανικών-μονίμως προσωρινών και πρόσφατα παυθέντων ενεργειακών επιθεωρητών και όλων των εμπλεκόμενων στην εμπορική πράξη (πώληση, ενοικίαση).

Η ενεργειακή επιθεώρηση (κτιριακή, λεβητοστασίου/εγκατάστασης θέρμανσης, συστημάτων κλιματισμού) αντί να λειτουργήσει ως εργαλείο βελτίωσης της ενεργειακής συμπεριφοράς των κτιρίων, με όλα τα προφανή έμμεσα και άμεσα προστιθέμενα οφέλη στην οικονομία, κατέληξε ως ένα ακόμα γραφειοκρατικό ημιτελές έντυπο δίχως αντίκρισμα, που επαφίεται στην καλή θέληση του ενεργειακού επιθεωρητή να το εκδώσει βάσει σωστής μελέτης και -μέχρι την ψήφιση του πρόσφατου νομοσχεδίου- στον πατριωτισμό του ιδιοκτήτη να το δηλώσει στην Εφορία. Η επιβαλλόμενη δε δια νόμου επιθεώρηση λεβητοστασίου, που αναβλήθηκε για το 2016, έχει αρκετές ασάφειες και προβληματικό νομικό πλαίσιο σε κοινόχρηστα συστήματα.

Ενεργειακή Αναβάθμιση – Υπάρχει ελπίδα
Kαι όμως υπάρχει ελπίδα και είναι πολύ απλό να εξελιχθεί σε πραγματικότητα, αρκεί να πάρουν απόφαση όλοι οι εμπλεκόμενοι ιδιοκτήτες, μηχανικοί και τράπεζες ότι η ενεργειακή αναβάθμιση και η εξοικονόμηση ενέργειας είναι προς όφελος όλων μας και, αγνοώντας το δυσλειτουργικό κράτος, να προχωρήσουν σε τρεις απλές ενέργειες:
Οι ιδιόκτητες να αποφασίσουν ότι η ουσιαστική μείωση των λειτουργικών εξόδων ενός κτιρίου περνά μέσα από σωστό προγραμματισμό συγκεκριμένων επεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας που διαφέρουν ανά κτίριο και που μόνο ειδικευμένοι μηχανικοί γνωρίζουν να υπολογίσουν και όχι ο υδραυλικός τους ή το ενεργειακό κατάστημα της γειτονιάς τους.
Οι ενεργειακοί μηχανικοί να εκπονούν πλήρεις οικονομοτεχνικές μελέτες εξοικονόμησης (ΟΜΕ) ενέργειας που θα εμπεριέχουν και τη σωστή ενεργειακή επιθεώρηση, ώστε να πείθονται οι ιδιοκτήτες για την αποτελεσματικότητα της επένδυσης τους στην ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου τους και στην απόσβεσή της σε σχέση με την ετήσια εξοικονόμηση που θα επιτυγχάνουν.
Οι τράπεζες να δημιουργήσουν σχετικά δανειακά προϊόντα απλής μορφής (απλή μορφή σύμβασης ενεργειακής απόδοσης) που με βάση την οικονομοτεχνική μελέτη των ενεργειακών μηχανικών θα συνδέουν την αποπληρωμή του δανείου με το ποσό εξοικονόμησης που θα επιτυγχάνεται από τον ιδιοκτήτη.
Αν και ζούμε στο φιλικότερο κλίμα πανευρωπαϊκά (happy climate), η κατανάλωση των κτιρίων μας είναι σχετικά υψηλή ανά τετραγωνικό μέτρο. Συνεπώς, μπορούμε εύκολα και χωρίς καμία επιδότηση να υλοποιήσουμε επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας με σύντομο χρόνο απόσβεσης που δεν θα υπερβαίνει τα 3-5 χρόνια. Επιπρόσθετα, αν εμπλακούν και οι εγκαταστάσεις αυτοπαραγωγής ενέργειας, υπό προϋποθέσεις θα μπορέσουμε να πάμε απευθείας σε κτίρια με πολύ χαμηλό ή μηδενικό ενεργειακό αποτύπωμα, μέσα στις προβλεπόμενες προθεσμίες από την κοινοτική νομοθεσία.

Όσον αφορά την κρατική εμπλοκή, το μόνο που χρειάζεται είναι να προβλέψει σχετικές φορολογικές απαλλαγές των ακινήτων για τα έξοδα ενεργειακής αναβάθμισης, πράγμα που εν μέρει γίνεται σήμερα στα δηλούμενα αυθαίρετα και θα ήταν πιο δίκαιο να επεκταθεί και στα νόμιμα ακίνητα! Επίσης θα μπορούσε να συμβάλει αποφασιστικά συσχετίζοντας τον ΕΝΦΙΑ με την ετήσια συνολική ενεργειακή κατανάλωση ανά τετραγωνικό μέτρο του ακινήτου σε ρεύμα και αέρια/στέρεα καύσιμα.

H Οικονομοτεχνική Μελέτη Εξοικονόμησης (Ο.Μ.Ε.)
Aπό τα αποτελέσματα των ενεργειακών επιθεωρήσεων διαπιστώνουμε ότι στα περισσότερα κτίρια κατοικίας ή επαγγελματικών χρήσεων μπορεί να επιτευχθεί σημαντικό ποσοστό εξοικονόμησης ενέργειας, αν αυξήσουμε τον βαθμό απόδοσης των εγκατεστημένων συστημάτων θέρμανσης/ ψύξης και αν βελτιώσουμε τη διαχείριση και τον έλεγχο λειτουργίας τους. Η βελτίωση των συστημάτων αφορά τόσο τον χώρο του λεβητοστασίου (χώρος παραγωγής) όσο και τους χώρους χρήσης του κτιρίου (δίκτυο, τερματικές μονάδες). Συνεπώς, πριν προχωρήσουν οι ιδιοκτήτες σε επεμβάσεις εξοικονόμησης και αγορές/εγκαταστάσεις σχετικού εξοπλισμού, απαιτείται να εκπονηθεί λεπτομερής Οικονομοτεχνική Μελέτη Εξοικονόμησης (Ο.Μ.Ε.) που θα αποτελεί για τον ιδιοκτήτη τον οδικό χάρτη συνολικής βελτίωσης του Περιβαλλοντικού Αποτυπώματος ενός κτιρίου και αναβάθμισης της Ενεργειακής Ταυτότητας του, με το ελάχιστο κόστος και τη μέγιστη απόδοση.

Η ΟΜΕ είναι ιδιαίτερα απαραίτητη στα κτίρια γραφείων και στους αποθηκευτικούς χώρους που αποτελούν πάγια μιας επιχείρησης ή επενδύσεις σταθερού εισοδήματος και ο χρόνος απόσβεσης της επένδυσης βρίσκονται μόνιμα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Η πτώση της εμπορικής αξίας και των μισθωμάτων των ακινήτων και η αύξηση της φορολογίας κατοχής και εκμετάλλευσής τους έχουν μειώσει δραματικά τον δείκτη απόσβεσης, με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες να αισθάνονται εγκλωβισμένοι σε πάγια που στην καλύτερη περίπτωση χρησιμεύουν για τη λειτουργία της επιχείρησης τους, υπό την προϋπόθεση ότι αυτή αποφέρει κέρδη. Οι δυνατότητες των παραπάνω ακινήτων στο ελληνικό κλίμα είναι πολύ μεγάλες, διότι διαθέτουν μεγάλες επιφάνειες και οροφές για παθητικές και ενεργητικές επεμβάσεις αντίστοιχα, ενώ λειτουργούν με οριοθετημένο ημερήσιο πρόγραμμα που διευκολύνει σημαντικά την αποτελεσματική ενεργειακή διαχείριση.

Που χρησιμεύει: 6 Λόγοι
Για την εκπλήρωση των σημερινών και μελλοντικών υποχρεώσεων του ιδιοκτήτη σε σχέση με το κράτος.
Για τον σωστό χρηματοοικονομικό προγραμματισμό της Ενεργειακής Αναβάθμισης του ακινήτου.
Για τον περιορισμό του κόστους λειτουργίας ενός ακινήτου.
Για την αναβάθμιση της εμπορικής αξίας του ακινήτου.
Για τη μελλοντική μείωση της φορολογίας του ακινήτου.
Για τη μετάβαση σε πιο βιώσιμο μοντέλο διαβίωσης χαμηλότερου περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

Πως πραγματοποιείται: 4 Βήματα
Πραγματοποιείται λεπτομερής καταγραφή των ενεργητικών και παθητικών χαρακτηριστικών του ακινήτου.
Τα στοιχεία του ακινήτου που καταγράφονται συμπληρώνονται από τα στοιχεία κατανάλωσης ενέργειας που θα αναδείξουν το προφίλ κατανάλωσης, τις παθογένειες στην λειτουργία των συστημάτων και την καθημερινή πρακτική των ενοίκων.
Διερευνώνται οι δυνατότητες αναβάθμισης των υπαρχόντων συστημάτων και προτείνονται καλές πρακτικές διαχείρισης του ενεργειακού φορτίου τους.
Προτείνονται και αξιολογούνται σε σχέση με τον χρόνο απόσβεσης οι βέλτιστες λύσεις συνδυασμένης επέμβασης στα παθητικά και ενεργητικά χαρακτηριστικά του κτιρίου, με στόχο την κατακόρυφη βελτίωση της ενεργειακής του κατηγορίας.

Πως Χρηματοδοτείται: 2 Κατευθύνσεις
Χρήση ιδίων κεφαλαίων σε στάδια και με προτεραιότητες που προτείνονται στη μελέτη, ανάλογα των δυνατοτήτων του ιδιοκτήτη που δεν επιθυμεί να προχωρήσει σε δανεισμό.
Χρήση εξειδικευμένου τραπεζικού δανεισμού για ενεργειακές αναβαθμίσεις. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι για ένα καλό οικονομικό προφίλ ιδιοκτήτη οι παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης έως 15.000€ χρηματοδοτούνται χωρίς προσημείωση με σχετικά χαμηλό επιτόκιο.